Prawie 100 osób z 60 uczelni wzięło udział w dorocznej Naradzie konsultacyjnej programu „Study in Poland”, która odbyła się 12 lipca w gościnnych progach Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Cele narady było omówienie realizacji programu w mijającym roku akademickim, przyjęcie zasad i planu działań w roku akad. 2023/24, a także przedyskutowanie priorytetów rekrutacyjnych na kolejne lata. Gościem specjalnym spotkania był Anastase Shyaka, ambasador Republiki Rwandy w Polsce.
Witając uczestników narady, prof. Piotr Wachowiak, rektor SGH podkreślił znaczenie umiędzynarodowienia dla uczelni, które obecnie mierzą się z kryzysem demograficznym. – Będziemy rozmawiać o tym, gdzie i jak pozyskać najlepszych studentów, którzy tak wiele wnoszą w funkcjonowanie i rozwój naszych uczelni – powiedział prof. Wachowiak.
- Jesteśmy w gronie osób kompetentnych i podzielimy się wiedzą na temat najlepszych praktyk w umiędzynarodowieniu, aby już teraz zaplanować najbliższy rok, a nawet dwa lata – zapowiedział Waldemar Siwiński, założyciel Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”. – Musimy jak najefektywniej wykorzystać stosunkowo niewielkie środki, którymi dysponujemy. Ale mamy też bardzo dobrą informację: pięć lat temu pod czas konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce” na Politechnice Śląskiej postawiliśmy sobie cel – 100 tysięcy studentów zagranicznych. Z satysfakcją informuję Państwa, że właśnie został osiągnięty! Według POL-on jest ich 102 tysiące, według GUS (inna metoda liczenia) – 105 tysięcy. To sukces, którego powinniśmy sobie nawzajem pogratulować.
 |
 |
Na pytanie, czy liczba 100 tysięcy zagranicznych studentów w Polsce wydawała mu się realna, prof. Arkadiusz Mężyk, rektor Politechniki Śląskiej i przewodniczący KRASP stwierdził, że zawsze był optymistą. Teraz przed polskimi uczelniami stają kolejne wyzwania związane z umiędzynarodowieniem. Prof. Mężyk podkreślił znaczenie kontaktów KRASP z jej zagranicznymi odpowiednikami, m.in. z Niemiec, Hiszpanii, Szwecji, ale także z Uzbekistanu, szczególnie ożywione po kwietniowym Forum Rektorów Polski i Uzbekistanu. Współpraca z zagranicznymi konferencjami rektorów umożliwia nie tylko wymianę najlepszych praktyk, ale także służy budowaniu wizerunku polskiego szkolnictwa wyższego za granicą.
Prof. Alojzy Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, wspomniał o miłym zaskoczeniu, którego doświadczają zagraniczni studenci przyjeżdżając na UW. – Oni chcą studiować na UW, bo wiedzą, że zajęcia są prowadzone na wysokim poziomie, po angielsku, i że są tu traktowani serio – powiedział. Więcej jest kłopotu z polskim studentami, którzy ostatnio… nie chcą wyjeżdżać na wymiany zagraniczne, a jeśli się na nie decydują, wybierają przede wszystkim uczelnie w Azji. Rektor Nowak podziękował Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy” i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej za skoordynowane działania mające na celu promocję polskich uczelni za granicą.
Ambasador Rwandy wskazał, że od 4 lat Polska jest na pierwszym miejscu wśród krajów wybieranych przez młodych ludzi z jego kraju decydujących się na studia za granicą. Dwa decydujące czynniki przesądzające o tym wyborze to dostępność i koszty studiowania oraz utrzymania, a także wysoka jakość kształcenia. Anastase Shyaka apelował o ułatwienie uzyskiwania polskich wiz przez kandydatów, którzy zostali przyjęci na najlepsze polskie uczelnie akademickie.
Dr Dawid Kostecki, dyrektor NAWA, zwrócił uwagę uczestników na potencjalnie bardzo interesujący, a jeszcze słabo wykorzystany kierunek poszukiwań zagranicznych studentów: „kocioł bałkański”. Zapowiedział także wysłanie do uczelni ankiet dotyczących preferowanych kierunków wyjazdów na targi i konferencje w następnym roku. Pytany o „postpandemiczne” oblicze umiędzynarodowienia podkreślił, że choć technologia daje znakomite możliwości wymiany informacji i pomysłów, nic nie zastąpi bezpośrednich kontaktów międzyludzkich.
Dr hab. Paweł Poszytek, dyrektor generalny FRSE, dyrektor Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności, w swojej wypowiedzi poświęcił dużo uwagi uniwersytetom europejskim, które znajdują się w przełomowym momencie swojego rozwoju. Członkostwo w uniwersytecie jest wysoko cenione w świecie akademickim, jednak nadszedł czas na kolejny etap integracji – tworzenie „legal entities” i rozwiązanie kwestii podwójnych dyplomów. Od powodzenia tych dwóch procesów będzie w dużym stopniu zależał dalszy rozwój uniwersytetów europejskich.
 |
 |
Dyskusje o perspektywicznych rynkach rekrutacyjnych
Jednym z zasadniczych celów Narady konsultacyjnej "Study in Poland" było omówienie najbardziej perspektywicznych rynków rekrutacji przyszłych studentów zagranicznych. Po wydarzeniach ostatnich lat: najpierw pandemii COVID-19, a następnie wojnie w Ukrainie, przyszedł czas na świeże spojrzenie na mapę świata i wybór kierunków wspólnych działań w oparciu o najnowsze statystyki.
Szeroką dyskusję rozpoczęła rozmowa o rynkach afrykańskich, ich potencjale i szansach do wykorzystania. Swoimi spostrzeżeniami podzielił się Ambasador Rwandy w Polsce. Została także przedstawiona Afryka północna, a w szczególności Egipt jako jeden z rynków o najbardziej niewykorzystanym potencjale.
Kolejnym regionem poddanym szczegółowej analizie była Azja Centralna, a dokładnie Uzbekistan i Kazachstan. Mówiąc o potencjale rynku uzbeckiego, prof. Zbigniew Osadowski - rektor Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku - odniósł się do „Misji Uzbekistan", zorganizowanej w kwietniu br. przez Fundację Edukacyjną "Perspektywy" i KRASP, podczas której został zorganizowane pierwsze Forum Rektorów Polski i Uzbekistanu. Obrady zaowocowały nie tylko podpisaniem wstępnych porozumień o współpracy, ale również (jak w przypadku UP w Słupsku) delegacjami władz Samarkandzkiego Uniwersytetu Medycznego i aktywnym rozwojem współpracy.
Kazachstan został przedstawiony przez prof. Rafała Witkowskiego, prorektora UAM w Poznaniu jako rynek "rozpracowany" i dobrze funkcjonujący jeśli chodzi o dwustronne relacje akademickie. Jednakże dyskutanci zgodzili się również z tezą, że potencjał rekrutacyjny tego kraju nie jest w pełni wykorzystany przez polskie uczelnie.
Szczegółowo omawiany był także stosunkowo nowy rynek - Azerbejdżan. Od kilku lat statystyki pokazują stały i wręcz imponujący przyrost studentów pełnych cyklów studiów właśnie stamtąd. Obecnie studenci z Azerbejdżanu to szósta co do wielkości grupa narodowościowa wśród studentów zagranicznych w Polsce. Wyprzedzili oni liczebnością studentów z Uzbekistanu i Kazachstanu. Za ciekawostkę tutaj można uznać dosłownie pojedyncze przypadki współpracy akademickiej pomiędzy polskimi i azerskimi uczelniami, sporo w tym zakresie jest zatem do nadrobienia.
Prorektor Collegium Civitas w Warszawie dr Katarzyna Maniszewska przedstawiła uczestnikom narady przekrój potencjału kilku krajów regionu Azji Południowo-Wschodniej, m.in. Wietnamu, Filipin, Malezji. Zwróciła uwagę na różnice kulturowe, religijne oraz te związane z sytuacją szkolnictwa wyższego, które w zależności od kraju mogą być wsparciem lub przeszkodą dla szerszej obecności polskich uczelni.
 |
 |
Oczywiście podczas rozmów o rynkach nie mogło zabraknąć tematu Ukrainy. Przed pandemią, ale przede wszystkim przed wojną był to największy rynek rekrutacyjny polskich uczelni. Ukraińcy wciąż stanowią największą grupę narodowościową na polskich uczelniach. Jednakże dyskusja podczas panelu skupiała się nie tylko na aspektach rekrutacyjnych. Panelistki - dr Anna Plater-Zyberk, dyrektor BWZ PAN oraz dr Iryna Degtyarova, pełnomocnik rektora SGH do współpracy z uczelniami ukraińskimi - zwróciły uwagę na jeden umacniający się trend. A mianowicie, i to zostało także podkreślone przez moderatora sesji - prof. Tomasza Pietrzykowskiego, do gry o powojenną odbudowę Ukrainy oraz współpracę z najwybitniejszymi naukowcami i ośrodkami badawczymi tego kraju w coraz większym zakresie wchodzą "wielcy gracze" - USA, Kanada, Wielka Brytania, Niemcy. Polska, w tym z powodów finansowych, po tym jak „zrobiła swoje" na etapie pierwszej, często organizowanej ad hoc pomocy, może zostać wyprzedzona lub wręcz odsunięta w tym wyścigu.
Koordynatorka programu „Study in Poland” Julia Łysik przestawiła wstępne plany działań w ramach programu na kolejny rok akademicki, które zostaną poddane szerokiej konsultacji środowiska akademickiego, KRASP oraz instytucji zajmującymi się umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego.
Prof. Teofil Jesionowski, rektor Politechniki Poznańskiej, zaprosił uczestników narady na doroczną konferencję „Studenci zagraniczni w Polsce 2024”, zaplanowaną na 8-9 lutego przyszłego roku.
A więc główną wiadomością na zakończenie edycji 2022/23 programu "Study in Poland" stało się przekroczenie liczby 100 tysięcy studentów zagranicznych w Polsce!
Ten sukces nie byłby możliwy bez wielkiego wysiłku polskich uczelni akademickich i ich ścisłej współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi umiędzynarodowienie.
Nieskromnie powiemy, że do osiągnięcia tego wyniku aktywnie przyczyniła się również Fundacja Edukacyjna "Perspektywy", w ramach powołanego wspólnie z KRASP w 2005 roku programu "Study in Poland" – mającego na celu międzynarodową promocję polskiego szkolnictwa wyższego i zachęcanie obcokrajowców do studiowania w Polsce.
Od samego początku powstania programu wyruszyliśmy w świat z aktywną promocją polskich uczelni, co czynimy z wielkim zapałem do dziś i nie zamierzamy spocząć na laurach!
Przed wszystkimi nami kolejne cele i kamienie milowe rozwoju umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego i środowiska akademickiego!
Fot.
Marcin Flis/SGH
Perspektywy
