Konferencja „Studenci zagraniczni w Polsce 2022”, zorganizowana już po raz 15. w ramach programu „Study in Poland” – prowadzonego wspólnie przez Fundację Edukacyjną „Perspektywy” i Konferencją Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) - pierwotnie miała dać odpowiedź na pytanie, jak na umiędzynarodowienie polskich uczelni wpłynie digitalizacja, przyspieszona tak dramatycznie przez pandemię. Jednak podczas dwudniowego spotkania, którego gospodarzem był Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, najistotniejszym tematem stała się wywołana rosyjska agresją wojna w Ukrainie i jej konsekwencje dla umiędzynarodowienia polskiego i światowego szkolnictwa wyższego.
Konferencje z cyklu „Studenci zagraniczni w Polsce” zawsze były miejscem debaty nad strategią internacjonalizacji polskiego szkolnictwa wyższego i nauki, ale ze względu na okoliczności tegoroczne spotkanie miało wagę wyjątkową. Tematem nadrzędnym wszystkich sesji było „Umiędzynarodowienie w czasach niepewności”.
Konferencja w mieście spotkań
– Wszystko na tej konferencji jest niezwykłe – mówiła dr Bianka Siwińska, prezeska Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, otwierając koferencję. – Niezwykłe jest to, że wreszcie możemy spotkać się offline, bez maseczek, w gronie osób z całej Polski, które w obszarze umiędzynarodowienia uczelni odgrywają kluczowe role. Niezwykłe jest to, że tłem naszego spotkania jest tak wspaniałe, wielokulturowe miasto dialogu, czyli Wrocław. Niezwykła jest wreszcie sytuacja, w jakiej się znajdujemy, czyli kontekst agresji Rosji na Ukrainę, który sprawia, że musimy zmienić ramy współczesnej internacjonalizacji, stworzyć nowe założenia tego procesu, niejako zacząć od zera.
I rzeczywiście – po pandemicznej przerwie rozmowy, te w ramach debat panelowych i te w kuluarach, miały bardzo ożywiony charakter. Poruszano nowe kwestie, takie jak choćby wsparcie dla ukraińskich uczelni i dla studentów ukraińskich z Polski, z których część wyjechała walczyć w obronie swojego kraju, czy drenażu mózgów w Ukrainie związany z falą uchodźców.
– Ostatnie lata pokazały, że umiędzynarodowienie polskiej nauki powinno się dynamicznie zmieniać. Mamy przed sobą ogromny egzamin i musimy go dobrze zdać. Aby tak się stało, trzeba byśmy się pokazali jako partnerzy otwarci, potrafiący współpracować i dbający nie tylko o własne korzyści z rozwijającej się sytuacji, ale przede wszystkim o korzyści strony ukraińskiej – mówił podczas otwarcia konferencji prof. dr hab. inż. Jarosław Bosy, rektor Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, a prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, przewodniczący KRASP i rektor Politechniki Śląskiej, przypomniał, że to w stolicy Dolnego Śląska do momentu wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej była jedna z największych w Polsce diaspor ukraińskich, a od 24 lutego, według ostrożnych szacunków, mogło przyjechać tu nawet ćwierć miliona uchodźców.
– Dotąd w kontekście internacjonalizacji zależało nam na budowaniu jak najciekawszej oferty kształcenia na uczelniach polskich dla studentów zagranicznych. Teraz jest inna sytuacja, inne oczekiwania, zwłaszcza ze strony ukraińskiej. Musimy zastanowić się nad tym, jak pomóc uczelniom ukraińskim zachować ciągłość kształcenia bez przejmowania na stałe ich naukowców i studentów – podkreślił prof. Mężyk.
Obecny na otwarciu konferencji prezydent Wrocławia Jacek Sutryk przypomniał z kolei, że akademickość miasta i tradycja całego środowiska odwołuje się do uczelni lwowskich. Naukowcy, studenci i pracownicy tych uczelni – wszyscy ci, którzy ocaleli z tragedii II wojny światowej – w 1945 roku wyruszyli z kresów na zachód Polski i wielu osiadło właśnie we Wrocławiu.
Do historii (i nie tylko), odwołał się też Wojciech Murdzek, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki, podkreślając, że pokazuje ona, iż Wrocław skutecznie potrafi wykorzystać zmiany. – Stąd myślę, że i obecna sytuacja i ta konferencja pozwolą wyciągnąć wnioski pożyteczne na przyszłość w kontekście internacjonalizacji nauki polskiej – powiedział wiceminister, dodając, że patrząc na to, jak społeczeństwo polskie szybko i spontanicznie potrafiło zareagować na wyzwania, jakie postawiła przed nami wojna rosyjsko-ukraińska, tak też i środowisko akademickie podejmie właściwe kroki i pokaże, że Polska jest krajem atrakcyjnym nie tylko pod względem kulturowym, gospodarczym czy np. sportowym, ale także w kwestiach związanych z bezpieczeństwem.
W poszukiwaniu nowego paradygmatu
W panelu zatytułowanym „Jakiej internacjonalizacji Polsce potrzeba – w poszukiwaniu nowego paradygmatu” , prowadzonym przez dr Biankę Siwińską, dyskutowano o tym, że dotychczasowy aksjomat, że chcemy mieć jak najwięcej studentów obcokrajowców, już nie wystarcza. Wywołana rosyjską agresją wojna w Ukrainie i dwa lata pandemii postawiły przed polskim szkolnictwem wyższym zasadnicze pytania dotyczące celu, zakresu i sposobów realizacji procesów internacjonalizacji.
Prof. dr hab. inż. Jerzy Lis, pełnomocnik KRASP ds. działań związanych z pomocą Ukrainie i rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, nie krył, że sytuacja za naszą wschodnią granicą pokazuje, jak ważna jest w dzisiejszym świecie współpraca międzynarodowa, ale rozumiana w sposób partnerski. – Po pandemii mamy dobrze przygotowaną ofertę kształcenia online, teraz możemy ją wykorzystać w pomocy uczelniom ukraińskim. Musimy być elastyczni, bo mamy dobre podstawy i możliwości, by działać w systemie kształcenia globalnego – powiedział rektor AGH.
Rektorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska przypomniała, że mobilność w kontekście współpracy międzynarodowej nie musi dzisiaj oznaczać wyjazdów, ale należy ją też rozumieć jako stałe kontakty online.
– Musimy się zastanowić, do czego umiędzynarodowienie uczelni ma prowadzić. Trzeba też przeformułować pojęcie mobilności, tak by obejmowało ono nie tylko wyjazdy zagraniczne, ale też nasze codzienne spotkania on-line w międzynarodowych zespołach badaczy, naukowców, dydaktyków, doktorantów czy studentów. Do tego potrzebna jest płaszczyzna legislacyjna – podkreśliła rektorka UAM, akcentując przy okazji atrakcyjne położenie geograficzne Polski, które uczelnie powinny wykorzystywać, stawiając na silną pozycję w regionie i rolę łącznika między Wschodem a Europą. – Możemy być łącznikiem między Wschodem a Europą, warto na tym skupić swoje wysiłki.
Z kolei dr Paweł Poszytek, dyrektor Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, podsumował obecne wyzwania polskich uczelni w czterech punktach: – Potrzebne jest usieciowienie, dostarczanie w ramach procesu kształcenia mikropoświadczeń i mikrokwalifkacji, tworzenie elastycznej oferty, a wreszcie powrót do wydawało się już przebrzmiałej idei uczenia przez całe życie. A wszystko to w ramach idei nadrzędnej, jaką jest EUROPEIZACJA.
Akademicki Wrocław
Rektor Politechniki Wrocławskiej, prof. Arkadiusz Wójs, był jednym z uczestników sesji panelowej „Akademicki Wrocław – studenci z Ukrainy: wyzwanie, zobowiązanie, szansa?”, prowadzonej przez dr. inż. Zygmunta Krasińskiego, prezesa Polskiej Izby Gospodarczej Zaawansowanych Technologii. Pierwotnie sesja ta miała być poświęcona wizji akademickiego Wrocławia w roku 2030 – z naciskiem na wyzwania w zakresie tworzenia wiodącego ośrodka nauki i edukacji w Europie, a zwłaszcza w regionie najbliższych krajów. Wojna na Ukrainie i exodus jej mieszkańców do Polski zmieniły jednak w sposób oczywisty wagę spraw. Na najbliższe tygodnie i miesiące najważniejsze stało się rozwiązanie problemów związanych z pomocą dla naszych sąsiadów, zwłaszcza tych, którzy posiadają indeksy uczelni polskich lub ukraińskich.
Biorący udział w dyskusji paneliści, w tym prof. dr hab. Tomasz Zatoński, prorektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i koordynator ds. studentów ukraińskich Konferencji Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola, jak i prof. dr hab. Bogusława Drelich-Skulska, prorektor Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, podkreślali, że w obecnej sytuacji odpowiedzialność czy też wsparcie uczelni nie obejmuje już tylko studentów.
Prof. Drelich-Skulska przyznała, że po sesji zimowej część studentów nie wróciła z Ukrainy, ale też i część powróciła wraz ze swoimi bliskimi, matkami, rodzeństwem. To dla nich uruchomiono specjalny punkt, gdzie mogą liczyć na pomoc psychologiczną. Prof. Zatoński mówił z kolei, że dla studentów medycyny, którzy znaleźli się w grupie uchodźców, planowane są trzymiesięczne kursy języka polskiego, po których w październiku mogliby rozpocząć studia w Polsce (wraz z uzupełnieniem różnicy programowej).
Prof. Jarosław Bosy z UPWr. przypomniał, że bez względu na to, w jakiej jesteśmy sytuacji, ważna jest budowa systemu, w którym „obcy”, a więc student, doktorant, naukowiec z zagranicy, odnajdzie się i będzie mógł realizować studia i badania naukowe. – Wiemy, że to trudne zadanie, zwłaszcza w kontekście relacji „obcy” – „nasz”. My uznaliśmy, że zaczniemy od części administracyjnej i pozyskiwania środków systemowych – podkreślił Jarosław Bosy.
Koalicja na rzecz EuroSkills w Polsce
Podczas konferencji oficjalnie podpisano porozumienie ustanawiające Koalicję na rzecz rozwoju inicjatywy WorldSkills i organizacji Zawodów Euroskills 2023 w Polsce. Zawody EuroSkills (największa w Europie impreza poświęcona doskonaleniu umiejętności i kształcenia zawodowego) to pierwsza tej rangi impreza, która nie tylko deklaratywnie, ale też realnie została odebrana Rosji, w związku z jej agresją na Ukrainę (EuroSkills 2023 planowane było pierwotnie w St. Petersburgu).
Po niedawnej decyzji WorldSkills Europe o przeniesieniu imprezy z Rosji, kierownictwo WorldSkills Europe zwróciłao się do Niemiec, Luksemburga i Polski z zapytaniem o organizację EuroSkills 2023 w trybie „awaryjnym”. Kraje te wyraziły wcześniej zamiar ubiegania się o organizację Konkursu EuroSkills 2027 (Niemcy i Luksemburg złożyły ofertę wspólną na rok 2027). Wszystkie strony zgodziły się, że WorldSkills Poland jest obecnie najlepszym kandydatem, aby podjąć się tak ogromnego wyzwania, jakim jest zorganizowanie konkursu EuroSkills 2023 w tak krótkim czasie.
Sygnatariuszami porozumienia na rzecz WorldSkills zostali we Wrocławiu: prof. dr hab. Jacek Popiel, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego; prof. dr hab. Paweł Stepnowski, rektor Uniwersytetu Gdańskiego; prof. dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, rektorka Politechniki Białostockiej; prof. dr hab. inż. Jerzy Zając, prorektor ds. kształcenia i współpracy z zagranicą Politechniki Krakowskiej; prof. Dariusz Czerwiński, prorektor ds. ogólnych i rozwoju Politechniki Lubelskiej; prof. dr hab. inż. Krzysztof Jóźwik, rektor Politechniki Łódzkiej i prof. dr hab. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego.
Nowi sygnatariusze dołączyli do Koalicji, do której należą już: Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”, Polska Izba Gospodarcza Zaawansowanych Technologii, Politechnika Poznańska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Śląska, DMG Mori sp. z o.o. oraz Grupa Azoty SA.
Digitalizacja internacjonalizacji – tak, ale jak?
Jednym z istotnych tematów poruszanych w czasie konferencji była kwestia digitalizacji polskich uczelni, zarówno w kontekście rozwijania oferty kształcenia i współpracy naukowo-badawczej, jak i w odniesieniu do strategii marketingowo-rekrutacyjnych polskich uczelni.
Jedną z sesji z tego zagadnienia, pt. „Uniwersytet przyszłości – internacjonalizacja w warunkach digitalizacji, poprowadził prof. dr hab. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Zaczął od metafory: – W tytule tej sesji zderzyliśmy dwa pozornie sprzeczne pojęcia. Umiędzynarodowienie bowiem z definicji oferuje nam wszystko to, co można poczuć, powąchać, dotknąć w kontakcie z inną, nową dla nas kulturą. Z kolei digitalizacja jest płaska, szklana, bezosobowa, jak ekran komputera. Jak połączyć te dwie kwestie tak, by powstała atrakcyjna oferta?
Na tak postawione pytanie odpowiadali paneliści: prof. dr hab. Alojzy Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Piotr Stepnowski, rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. dr hab. inż. Krzysztof Jóźwik, rektor Politechniki Łódzkiej i prof. dr hab. Tomasz Pietrzykowski, prorektor ds. współpracy międzynarodowej i krajowej Uniwersytetu Śląskiego, przewodniczący Rady NAWA.
Wnioski, do jakich w toku dyskusji doszli paneliści, były obiecujące: polskie uczelnie dzięki kryzysowi pandemii zdały egzamin z cyfryzacji, znacznie poprawiła się kultura technologiczna środowiska akademickiego. – Dziś pytanie nie powinno brzmieć, czy dalej mamy digitalizować nasze uniwersytety, bo to oczywiste, że tak. Dlaczego? Cyfryzacji chcą przecież młodzi ludzie, a to oni są dla uczelni najważniejsi. Wyzwanie stanowi zarządzanie procesowe naszymi zdigitalizowanymi organizacjami – zauważył prof. Alojzy Nowak.
Z kolei prof. Tomasz Pietrzykowski mówił, że należy pokierować digitalizacją tak, by służyła ona kształceniu w sieciach. – Przyszłością nie jest wcale uniwersytet wirtualny, czyli znakomita uczelnia typu Cambridge czy Harvard, która przyciąga na kilkuletnie studia online. Ta droga się nie sprawdzi, ponieważ takie kształcenie ma jeden fundamentalny mankament: nie wyposaża studentów w tak potrzebne dzisiaj kompetencje społeczne. Dlatego digitalizujmy uczelnie, ale z myślą o komplementarnym wobec kontaktowego kształceniu online – przekonywał prof. Pietrzykowski.
Partnerzy umiędzynarodowienia
IROs Forum i Stowarzyszenie PRom przygotowały swoje sesje analizujące procesy umiędzynarodowienia w kontekstach bardziej operacyjnych.
Nad tematem digitalizacji, w kontekście promocyjnym, rozmawiali paneliści w ramach sesji „Digital PR robi efekt WOW, czyli jak social media uczelni tworzą jej markę”, którą prowadziła Anna Kiryjow-Radzka, prezeska Stowarzyszenia „PRom” i specjalistka PR w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Dyskutujący zauważyli m.in., że choć strona WWW uczelni jest dziś wizytówką instytucji, to dopiero obecność (celowana) w mediach społecznościowych (w tym na Tik Toku) gwarantuje uczelni rozpoznawalność wśród młodych ludzi. – Natłok dostępnych informacji zaczyna działać przeciwko nam, dlatego dziś wyzwaniem jest nie tylko przykucie uwagi, ale przede wszystkim jej utrzymanie – mówiła m.in. dr hab. Marta Mendel, prorektor ds. współpracy międzynarodowej SGGW.
Bardzo ciekawie przebiegała też dyskusja w ramach drugiej z sesji równoległych. „Uczelnia otwarta na świat? Wyzwania, narzędzia, dobre praktyki” to debata zorganizowana we współpracy z IROs Forum, którą poprowadziła Marta Foryś, przewodnicząca IROs Forum. W czasie rozmowy prezentowano funkcjonowanie Welcome Pointów na polskich uczelniach.
Interstudenci i Gwiazdy Umiędzynarodowienia
Tradycyjnie konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce” towarzyszą dwa doniosłe środowiskowe wydarzenia – tj. wręczenie wyróżnień dla najlepszych studentów zagranicznych w konkursie Interstudent (w tym roku wręczone je po raz dwunasty) oraz ogłoszenie laureatów Nagrody Środowiskowej „Gwiazdy Umiędzynarodowienia” (tegoroczna edycja była piątą z kolei).
Wręczenie nagród odbyło się podczas uroczystej gali, którą poprzedził znakomity koncert Solidarni z Ukrainą w wykonaniu studentów i wykładowców (Polacy i Ukraińcy) Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. W programie koncertu znalazły się utwory polskich (m.in. Chopin, Żeleński, Szymanowski) i ukraińskich (Zherbin, Kozarenko) kompozytorów.
Prof. Arkadiusz Mężyk, który zaprosił do wysłuchania koncertu, podkreślił, że koncert jest tyleż wyrazem solidarności z cierpiącymi przez wojnę Ukraińcami, ile wyrazem wdzięczności dla wszystkich osób i instytucji, które dołączają do akcji pomocowych na rzecz Ukrainy.
Po koncercie wręczono dyplomy i nagrody dla Interstudentów 2022. Otrzymali je:
- w kategorii studia licencjackie: Karen Nyakato Kyabega z Tanzanii, studentka Undergraduate Programme in International Relations na Uniwersytecie Warszawskim,
- w kategorii studia magisterskie: Maksym Shcherbyuk, absolwent prawa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach,
- w kategorii studia doktoranckie: Peliyagodage Chathura Dinerth Perera ze Sri Lanki, doktorant na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.
Dodatkowo Kapituła postanowiła przyznać Nagrodę Specjalną za niezwykłe zaangażowanie w działalność społeczną. Jej laureatką została Yiyu Chen z Chin, studentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Dr Bianka Siwińska tak mówiła o tegorocznym konkursie: – Szukamy młodych ludzi z całego świata, którzy swoją działalnością budują mosty między kulturami, wzbogacając nie tylko polskie uczelnie, ale także całe swoje otoczenie. To oni są ambasadorami naszych szkół wyższych i Polski na całym świecie. Mimo trudnej pandemicznej sytuacji otrzymaliśmy ponad 80 zgłoszeń i niemal wszyscy kandydaci byli fantastyczni, a kapituła miała wielki problem z wybraniem laureatów!
Po najlepszych studentach zagranicznych w Polsce scenę przejęli laureaci Nagrody „Gwiazdy Umiędzynarodowienia 2022”. – Ta nagroda promuje osoby, które otwierają nasze szkoły wyższe na inne doświadczenia i kultury. Jest to ważne wyróżnienie środowiskowe, ponieważ praca wkładana w umiędzynarodowienie uczelni jest często niedostrzegana, a przecież ma wielką wartość – podkreśla Waldemar Siwiński, założyciel Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, inicjator Nagrody.
Nagrody „Gwiazdy Umiędzynarodowienia 2022” otrzymali:
- Gwiazda Badań – dr hab. Łukasz Sułkowski, UJ
- Gwiazda Zarządzania – dr hab. Rafał Witkowski, UAM
- Gwiazda Nauczania – dr hab. inż. Janusz Szmyd, AGH
- Gwiazda Dyplomacji – dr Mariusz Sagan, Urząd Miasta Lublin
- Gwiazda Marketingu – Liliana Lato, Uniwersytet Łódzki
- Wschodząca Gwiazda – Monika Wysocka, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
Tradycyjnie też przyznano nagrodę specjalną Distinguished Star za całokształt zasług na rzecz internacjonalizacji polskiego szkolnictwa wyższego oraz budowanie jego prestiżu na świecie. W tym roku uhonorowano prof. Lauritza Holm-Nielsena, b. rektora Uniwersytetu w Aarhus (Dania), przewodniczącego międzynarodowego panelu ekspertów oceniającego polskie uczelnie w ramach Inicjatywy Doskonałości – Uczelnia Badawcza (IDUB).
Laureat Distinguished Star, prof. Holm-Nielsen, odbierając statuetkę, podkreślił: – Dziękuję za ten honor, który ma dla mnie znaczenie szczególne, bo otrzymałem je od tych, którzy są ekspertami w dziedzinie umiędzynarodowienia.
Jak działać w europejskiej sieci?
W drugim dniu wrocławskiej konferencji poruszono inny z gorących tematów, tj. „Uniwersytety Europejskie – microcredentials i inne innowacyjne formaty dydaktyczne: mobilność, usieciowienie, elastyczność”. Sesję pod tym hasłem poprowadził prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski, przewodniczący Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych i rektor Politechniki Poznańskiej. W podsumowaniu jednego z wątków poruszanych w panelu prof. Jesionowski zauważył: – Uniwersytety Europejskie są początkiem budowania oferty pod kompetencje przyszłości.
O swoich doświadczeniach z działania w sieci mówił w czasie debaty prof. dr hab. inż. Tadeusz Uhl z AGH, koordynator konsorcjum UNIVERSEH. – Naszą misją w sieci UNIVERSEH jest, by student we wszystkich uczelniach współpracujących w ramach sieci czuł się jak u siebie w domu. Dążymy bowiem do tego, by sieć była jak jedna uczelnia mająca tylko siedziby w różnych miejscach. Prof. Uhl podkreślił, że choć organizacyjnie nie ma przeszkód, by dążyć do tak nakreślonych celów, to w perspektywie legislacyjnej wszystkie usieciowione uczelnie mają jeszcze długą drogę do przebycia.
Z kolei prof. dr hab. Rafał Witkowski, prorektor UAM ds. współpracy międzynarodowej i koordynator konsorcjum uniwersytetów EPICUR, odnosząc się do zagadnienia microcredentials, tłumaczył: – Microcredentials pozwala uczelniom zaoferować coś mniej niż jeden semestr, a coś więcej niż jeden kurs. To taka pigułka wiadomości z różnych dziedzin, która dla studentów może być formą rozwoju i cennego poszerzenia wiedzy.
Prof. Witkowski szczególnie podkreślił znaczenie microcredentials w kontekście poszukiwania pracy przez absolwentów. – Jako że microcredentials mają wagę udokumentowanych (poświadczone przez uczelnię) dodatkowych (spoza programu studiów) kompetencji danego absolwenta, dla pracodawcy stanowić mogą dowód aktywności, zainteresowań i zaangażowania danego kandydata do pracy i być tym samym cenną wskazówką przy podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu.
W tym kontekście swoje uwagi dorzuciła prof. Dorota Piotrowska z Politechniki Łódzkiej, która zauważyła, że przyszłością uczelni są nie studenci, a uczący się, którzy dzięki microcredentials będą akumulować w swoim portfolio różne osiągnięcia, a tym samym sami decydować o specyfice własnego wykształcenia na tle coraz bardziej różnorodnej w przyszłości grupy absolwentów uczelni.
Zamiast podsumowania
XV konferencja Studenci Zagraniczni w Polsce przeszła już do historii. Zamykając ją prof. Jerzy Lis, reprezentujący KRASP, powiedział: – Każde spotkanie odbywające się pod hasłem studenci zagraniczni w Polsce jest ważne, ale to było szczególne, ponieważ dotyczyło tak istotnej kwestii, jaką jest miejsce Polski w globalnym systemie. Dziękuję Perspektywom, że dają nam perspektywę, pozwalają dyskutować o zmieniającej się dynamicznie sytuacji i o zmianach, jakie następują w związku z tym w środowisku polskich akademii.
A prof. Jarosław Bosy dodał: – Dziękuję Perspektywom za zaufanie dla wrocławskiego Uniwersytetu Przyrodniczego. Dzięki temu zaufaniu rozpoczęliśmy tu, we Wrocławiu, dialog, który zostanie z nami na długo.
Na zakończenie obrad ogłoszono też, że następna konferencja z tego cyklu „Studenci zagraniczni w Polsce 2023” odbędzie się za rok w Białymstoku, a uczelnią-gospodarzem będzie tamtejszy Uniwersytet Medyczny.
Magda Tytuła (Perspektywy)
kbk (Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu)
