Gwiazda Badań - laureat 2021
dr hab. Katarzyna Szczepańska-Woszczyna
Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej
Umiędzynarodowienie w szkolnictwie wyższym to wspaniała odpowiedź na postępujące procesy globalizacji i rewolucji technologicznej, jakiej doświadcza nasze pokolenie - mówi z przekonaniem dr hab. Katarzyna Szczepańska-Woszczyna, prof. WSB, prorektor ds. nauki i kształcenia Akademii WSB, uhonorowana nagrodą Research Star 2021.
Do czego prowadzi internacjonalizacja uczelni? Zdaniem prof. Katarzyny Szczepańskiej-Woszczyny m.in. wymaga kształtowania nowej jakości w procesach edukacyjnych, stwarza możliwość zdobywania unikatowych i ponadnarodowych kompetencji, jest szansą na zwiększenie rozpoznawalności krajowego dorobku naukowego na świecie. Laureatka nagrody Research Star 2021 nie ma wątpliwości, że umiędzynarodowienie badań naukowych w ostatecznym rachunku przyczynia się do rozwoju współczesnego świata:
– Celem internacjonalizacji badań jest wykorzystanie synergii, jaką daje międzynarodowa współpraca, do rozwiązywania problemów, z jakimi mierzy się obecnie nasza cywilizacja. Nie musimy sięgać daleko: zobaczmy, jakie efekty w krótkim czasie umiędzynarodowienie przynosi w czasie pandemii i do jakich bezprecedensowych osiągnięć doprowadziło.
Na początku była Belgia
O tym, że umiędzynarodowienie jest przyszłością edukacji na poziomie wyższym, prof. Szczepańska-Woszczyna pomyślała już 22 lata temu, kiedy organizowała wyjazd studentki Akademii WSB do belgijskiej uczelni i rozpoczynała projekt przygotowania studiów magisterskich z uczelniami z Belgii, Holandii i Niemiec. – Zrozumiałam wtedy, że właśnie takiej akademickiej mobilności brakowało w trakcie moich studiów – opowiada. – Zbiegło się to z obroną doktoratu na temat kompetencji absolwentów uczelni na rynku pracy. Pomyślałam wówczas, że warto zbadać kompetencje absolwentów na międzynarodowym rynku pracy. Otrzymałam wówczas grant KBN na badania w Belgii, Holandii, Niemczech i Danii. Tak rozpoczęła się moja przygoda z umiędzynarodowieniem w szkolnictwie wyższym i badaniami naukowymi w zespołach międzynarodowych, w tym dotyczącymi umiędzynarodowienia szkolnictwa, również znaczenia kompetencji w procesach innowacyjnych czy szerzej zarządzania przedsiębiorstwami innowacyjnymi. Jak sama mówi, dziś ta przygoda – dzięki rozwojowi technologii komunikacyjnych i cyfryzacji – nabiera nowych wymiarów, bo szkolnictwo wyższe uwalnia się od ograniczeń geograficznych.
W jej karierze naukowej tematy związane z budowaniem międzynarodowych programów kształcenia, procesem internacjonalizacji uczelni, budowaniem międzynarodowych konsorcjów naukowych od początku były jej bliskie. Jak tłumaczy prof. Szczepańska-Woszczyna: – W pracy badawczej od wielu lat zajmuję się problematyką dostosowania wykształcenia do potrzeb rynku pracy, rozwijania kompetencji studentów, kompetencji kadr menedżerskich, a dzięki realizacji projektów naukowych w międzynarodowych zespołach badawczych, pracy m.in. początkowo jako koordynator ds. programu Erasmus, później dziekan wdrażający programy International Business, Management czy IT, następnie prorektor ds. kształcenia i współpracy międzynarodowej, a obecnie prorektor ds. nauki i kształcenia niemal naturalnie rozszerzałam profil mojej pracy naukowej o aspekt umiędzynarodowienia.
Dziś Research Star 2021 twierdzi, że w kontekście globalizacji, mobilności międzynarodowej, internacjonalizacji przedsiębiorstw i rozwoju organizacji transnarodowych nie sposób mówić o kształceniu inaczej niż w wymiarze międzynarodowym.
A potem ciekawość
Ale przyczyną podjęcia tematyki umiędzynarodowienia w badaniach naukowych dla prof. Szczepańskiej-Woszczyny było również dążenie do poznania, poszukiwania lepszych rozwiązań, nowych praktyk, naturalna otwartość i elastyczność. – Ale też potrzeba przeżywania fascynującej przygody naukowej, czyli po prostu „frajda” odkrywania – zdradza laureatka Research Star 2021. I dodaje: – Jeśli coś mnie intryguje, potrafię naprawdę wiele zrobić, by zaspokoić ciekawość.
Tę naukową ciekawość budzą w niej np. tematy związane z tworzeniem konsorcjów projektowych, kierowaniem międzynarodowymi projektami badawczymi czy udział w projektach, których tematyka jest związana z rozwojem kształcenia w wymiarze międzynarodowym, kształtowaniem kompetencji absolwentów uczelni odpowiadających potrzebom na międzynarodowym rynku pracy, tworzeniem warunków dla transferu wiedzy w wymiarze międzynarodowym, kompetencjami uniwersytetu w warunkach internacjonalizacji i transformacji cyfrowej.
– Intryguje mnie podejście sieciowe, ponieważ praca naukowa w sieciach współpracy wymaga zarówno zaangażowania w pielęgnowanie relacji zawiązywanych z innymi podmiotami, jak i szczególnego otwarcia się na innych uczestników, co owocuje możliwością czerpania wiedzy i korzystania z zasobów dostępnych w ramach danej sieci – wskazuje. I dalej wyjaśnia, że każdy projekt realizowany w zespołach międzynarodowych przynosi coś nowego, a wreszcie pojawia się efekt synergii i naukowcy osiągają więcej niż w pracy w zespołach krajowych.
Co dalej, uniwersytecie?
A jakie wnioski dla uczelni płyną z badań laureatki Research Star 2021? Na pewno ten, że procesy umiędzynarodowienia w uczelniach nie mogą być incydentalne i punktowe. Prof. Szczepańska-Woszczyna twierdzi: – Konieczne jest holistyczne podejście oraz przyjęcie internacjonalizacji jako elementu będącego składową wszystkich procesów strategicznych w uczelni. Wówczas następuje sprzężenie zwrotne między umiędzynarodowieniem, poprawą jakości kształcenia i badań naukowych, których efektem jest podnoszenie konkurencyjności uczelni na międzynarodowym rynku.
I dodaje, że umiędzynarodowienie wyników prowadzonych badań naukowych oraz zaangażowanie w proces dydaktyczny prowadzony na zagranicznych uczelniach stają się symbolami atrakcyjności i nowoczesności.
Badaczu, zbadaj się sam
Poproszona o scharakteryzowanie siebie samej jako badaczki, prof. Szczepańska-Woszczyna oprócz wspomnianej już ciekawości wymienia m.in. dużą wyobraźnię: – Pamiętajmy o tym, że wyobraźnia to nie tylko wymyślanie czy fantazjowanie na określony temat. Wyobraźnia sprawia, że jesteśmy otwarci na siebie i innych, tworzymy nowe rzeczy, działamy kreatywnie. Jak twierdzi laureatka Research Star 2021, bycie naukowcem, badaczem to swego rodzaju sposób na życie i pasja.
To podejście wymaga całościowego spojrzenia na rzeczywistość, ale też umiejętności dostrzegania priorytetów, analizy i syntezy, formułowania wniosków i weryfikacji hipotez.
– W pracy badawczej pomaga mi na pewno również krytyczne myślenie, przedsiębiorczość, odwaga, niezależność myślenia, samodzielność. Poza tym tak w życiu osobistym, sporcie, jak i w pracy naukowej bardzo lubię wyzwania i chętnie je podejmuję – przyznaje prof. Szczepańska-Woszczyna i zdradza, ze ostatnio takim wyzwaniem jest dla niej pandemia Covid-19: – Jestem obecnie zaangażowana w badanie luk kompetencyjnych absolwentów uczelni, z perspektywy tradycyjnych przedsiębiorców. W ramach projektu „INTRIDE” pracuję z kolegami z Akademii WSB, a także z naukowcami z Rumunii, Włoch i Hiszpanii. Wspólnie badamy kompetencyjne zapotrzebowanie m.in. w sektorze kreatywnym i meblarskim.
Partnerem Nagrody w kategorii Research Star są EduInspiracje - konkurs organizowany przez Narodową Agencję Programu Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności.
dr hab. Katarzyna Szczepańska-Woszczyna, prof. WSB – specjalista z zakresu zarządzania innowacjami, kompetencjami, przywództwa, zrównoważonego rozwoju (studia magisterskie ukończył na UEK w Krakowie w 1997 r.), profesor w Katerze Zarządzania Akademii WSB. Z Akademią WSB związana od 1997 r., obecnie pełni m.in. funkcje prorektora ds. nauki i kształcenia (od 2020 r.). W latach 2010-2019 prorektor WSB ds. kształcenia i współpracy międzynarodowej. Jest autorką projektu PERFECT – Regionalna Inicjatywa Doskonałości w Akademii WSB, który zyskał z MNiSW dofinansowanie na lata 2019-2022 w ramach programu Regionalna Inicjatywa Doskonałości. Członek m.in. Academy of Management, American Marketing Association czy European Women Rectors Association.