Według raportu „Studenci Zagraniczni w Polsce 2020”, opublikowanego przez „Perspektywy”, w roku akademickim 2019/20 studiowało w Polsce 82 194 studentów zagranicznych ze 179 krajów, czyli o 3935 więcej niż rok wcześniej (wzrost o 5%).
Zagraniczni studenci stanowią obecnie 6,83% ogółu studentów w naszym kraju (dwanaście lat temu było ich zaledwie 0,82%, a w roku akademickim 2018/19 – 6,37%). Trend wzrostowy utrzymuje się od 2005 roku, czyli od uruchomienia przez KRASP i Fundację Edukacyjną Perspektywy wieloletniego programu „Study in Poland”.
Umiędzynarodowienie w górę
Wzrost współczynnika umiędzynarodowienia, wynoszący 6,83%, wynika z tego, iż na polskich uczelniach studiuje więcej zagranicznych studentów, i jednocześnie spada liczby studentów w Polsce. W roku akademickim 2019/20 studiowało w Polsce łącznie 1 203 998 osób – to ponad 26 tys. mniej niż w poprzednim roku. Ich liczba spada z roku na rok. W roku akademickim 2008/2009 na polskich uczelniach studiowało ponad 1,9 mln osób.
Dominującą grupę na uczelniach polskich stanowią studenci z Ukrainy i Białorusi. W roku akademickim 2019/20 roku naukę w Polsce pobierało 39 017 Ukraińców oraz 8373 Białorusinów. To kolejny wzrost liczby studentów z Białorusi, natomiast w tym roku po raz pierwszy nieznacznie spadła liczba studentów z Ukrainy. Największe znaczenie dla studentów z tych krajów ma szeroka oferta kierunków studiów i programów nauczania, a także poziom polskich wykładowców. Nie bez znaczenia są m.in. takie czynniki jak bliskie sąsiedztwo, przynależność Polski do UE czy podobna kultura.
Wysoka jakość kształcenia to kryterium istotne również dla innych nacji, które decydują się na studia w Polsce. Wśród nich są Hindusi, którzy zajmują trzecią pozycję pod względem liczby studiujących obcokrajowców w Polsce (3388). Liczba studentów z tego kraju systematycznie wzrasta.
Coraz bardziej zainteresowani nauką w Polsce są studenci z Azji. Do Polski na studia przyjeżdża coraz więcej osób z Chin (1492) i Tajwanu (1007). W porównaniu z poprzednim rokiem znacząco wzrosła liczba studentów z Kazachstanu (jest ich 1320), Azerbejdżanu (1256) czy z Uzbekistanu (1032).
Natomiast od pięciu lat spada liczba Szwedów (852) na polskich uczelniach, którzy studiują najczęściej na uczelniach medycznych. Kierunki medyczne wybierają także studenci z Norwegii (1423) i USA (727), ich liczba w bieżącym roku także nieco spadła.
W roku akademickim 2019/2020 po raz pierwszy na polskich uczelniach rozpoczęli studia studenci z Andory, Barbadosu i z Jersey.
Perspektywiczne rynki
Obserwowana jest szybka tendencja wzrostowa, jeżeli chodzi studentów z Chin. Obecnie w Polsce studiuje ich 1492, czyli o 233 więcej niż w poprzednim roku. Kolejnym przyszłościowym rynkiem dla polskich uczelni jest Kazachstan. W roku akademickim 2019/20 kształciło się w Polsce 1320 studentów z tego kraju. Ich liczba konsekwentnie rośnie z roku na rok. Kazachowie dużą wagę przykładają do wykształcenia. Poszukują więc nowych możliwości związanych ze studiami za granicą i wymianą studencką. To stwarza naszym uczelniom szanse na pozyskanie większej liczby studentów z Kazachstanu.
W roku akademickim 2019/20 o ponad 66% (do 1256 osób) wzrosła liczba studentów z Azerbejdżanu, w roku 2016/2017 na polskich uczelniach studiowało tylko 281 studentów z tego kraju. Imponująco rośnie również liczba studentów z Uzbekistanu. W roku 2019/20 było ich 1032, to znaczy o 565 więcej niż rok wcześniej!
Kontekst światowy
Na świecie ponad 5,6 milionów studentów uczy się poza granicami swojego kraju, to dwukrotnie więcej niż w 2005 roku. Najwięcej studentów z zagranicy studiuje w krajach OECD, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii i Kanadzie.
Mimo spektakularnego wzrostu w ciągu ostatnich lat, w Polsce wciąż uczy się procentowo mniej studentów niż w najbardziej rozwiniętych krajach OECD, czy nawet w Chinach. Więcej studentów zagranicznych studiuje także u naszych sąsiadów: w Czechach, na Węgrzech, Słowacji, czy Litwie. Polska pozostaje wciąż jednym z najmniej umiędzynarodowionych krajów Unii Europejskiej i OECD.
COVID-19
Wprawdzie niniejszy raport prezentuje obraz umiędzynarodowienia w Polsce wg stanu na 31 grudnia 2019 roku, to zauważyć należy, że międzynarodowa mobilność studentów może się zmniejszyć z powodu pandemii (formalnie ogłoszonej w marcu 2020 roku), ponieważ ograniczenia podróży i przejście na naukę online mogą rodzić pytania wśród międzynarodowych studentów na temat wartości uzyskania dyplomu za granicą. Wiele zależy od tego, jak dane państwo poradziło sobie w przypadku kontynuacji nauki przez studentów, którzy pozostali w danym kraju oraz tych, którzy wrócili do swoich ojczystych krajów. Trudno już teraz przewidzieć wpływ pandemii na międzynarodową wymianę studentów, jednak zmiany te mogą mieć poważne konsekwencje dla międzynarodowej mobilności studentów w najbliższych latach. W krajach OECD studenci zagraniczni stanowią średnio 6% ogółu studentów, natomiast w Australii, Luksemburgu i Nowej Zelandii odsetek ten wynosi więcej niż 20%.