Na kwotę tę składa się m.in. 5,4 mld euro (w cenach bieżących) z instrumentu NextGenerationEU, przeznaczone na przyspieszenie odbudowy Unii i poprawienie jej odporności na przyszłe kryzysy, a także dodatkowe 4,5 mld euro (w cenach bieżących). Stanowi to wzrost o 30 proc. w stosunku do kończącego się programu Horyzont 2020 (porównanie programu HEU z programem H2020 dla UE-27, w cenach stałych) i sprawia, że Horyzont Europa będzie najbardziej ambitnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji w historii UE.

Program Horyzont Europa będzie promować doskonałość i zapewniać cenne wsparcie najlepszym naukowcom i innowatorom oraz stymulować doskonałość naukową za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC). Stypendia i wymiany w ramach Działań Marii Skłodowskiej-Curie (MSCA) pomogą najbardziej utalentowanym młodym naukowcom poszerzać wiedzę i umiejętności, a Europa skorzysta z doradztwa naukowego, wsparcia technicznego i specjalnych badań prowadzonych przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC), służbę naukową Komisji Europejskiej.

Horyzont Europa będzie również wspierać badania oparte na współpracy w zakresie wyzwań społecznych, przed którymi stoi Europa, oraz wzmacniać potencjał technologiczny i przemysłowy poprzez tematyczne grupy polityk (klastry) dotyczące pełnego spektrum globalnych wyzwań. Przykładowo, za sprawą klastrów „Klimat, energetyka i mobilność” oraz „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna” zwiększona zostanie skala badań i innowacji w dziedzinach związanych z klimatem.

Program Horyzont Europa będzie również zachęcał do większego uczestnictwa, zmniejszał lukę w zakresie badań naukowych i innowacji oraz wzmacniał europejską przestrzeń badawczą (European Research Area – ERA). Będzie wspierał kraje osiągające gorsze wyniki w zakresie badań naukowych i innowacji, a także stymulował tworzenie centrów doskonałości, poprawę ich możliwości i nawiązywanie powiązań opartych na współpracy. Na cel ten zostanie przeznaczone 3,3 proc. budżetu programu, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z programem Horyzont 2020.

Ponadto Horyzont Europa wprowadzi nowe inicjatywy, takie jak Europejska Rada ds. Innowacji (European Innovation Council – EIC) i misje UE. Europejska Rada ds. Innowacji otrzyma w budżecie ponad 10 mld euro na wsparcie dla powstających i przełomowych innowacji w rozpoczynających działalność oraz małych i średnich przedsiębiorstwach, a także w spółkach o średniej kapitalizacji. Działalność ta będzie uzupełnieniem prac Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). Ponadto dzięki nawiązywaniu kontaktów z regionalnymi i krajowymi innowatorami zostaną wzmocnione europejskie ekosystemy innowacji.

Jednym z ważnych założeń programu Horyzont Europa jest ścisła współpraca z innymi programami i politykami UE, takimi jak InvestEU, Erasmus+, polityka spójności UE, Cyfrowa  Europa (Digital Europe), europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, instrument Łącząc Europę (Connecting Europe Facility – CEF) oraz Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Ma to na celu wspieranie szybszego upowszechniania informacji na szczeblu krajowym i regionalnym oraz wykorzystanie wyników badań naukowych i innowacji, a także poprawę skuteczności samego programu.

Po raz pierwszy w historii programu ramowego regiony mogą dobrowolnie przekierować część swoich funduszy regionalnych do programu Horyzont Europa w celu wykorzystania ich na potrzeby działań w zakresie badań naukowych i innowacji na ich terenie. By jeszcze bardziej ułatwić udzielanie wsparcia, Komisja zaproponowała również wyłączenie prowadzonych przez MŚP projektów, które otrzymają „pieczęć doskonałości” (Seal of Excellence) w ramach programu Horyzont Europa, z obowiązku uprzedniego zgłoszenia w kontekście otrzymywania pomocy państwa. Jest to możliwe dzięki gwarancjom zawartym w programach UE zarządzanych centralnie przez Komisję.

W ramach programu Horyzont 2020 przeznaczono 1 mld euro na rzecz wspólnego rozwoju i powszechnego stosowania diagnostyki, leczenia i szczepionek. Program Horyzont Europa będzie w dużym stopniu kontynuacją programu Horyzont 2020, obecnego programu UE w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2014–2020. Zachowano takie elementy, jak: trzy filary, doskonałość jako centralny aspekt badań i utrzymanie sprawdzonych zasad i procedur dotyczących finansowania w ramach programu Horyzont 2020. Został jednak udoskonalony, aby zmaksymalizować jego oddziaływanie, znaczenie dla społeczeństwa i potencjał w zakresie przełomowych innowacji.

Źródło: https://www.kpk.gov.pl