Idea tworzenia elitarnej grupy uczelni, która w Polsce znalazła odzwierciedlenie w Konstytucji dla Nauki nie jest bynajmniej naszym krajowym pomysłem. Szereg najbardziej ambitnych i zaawansowanych krajów chce mieć swoją własną Ivy League. Najlepszym tego przykładem jest niemiecka inicjatywa „Inicjatywa doskonałości” rozpoczęta w 2006. Po latach konkursów i znacznych nakładów finansowych, w lipcu br. ogłoszona została lista 11 niemieckich Uniwersytetów doskonałości (Exzellenzuniversitäten), które wyłonione zostały spośród 19 ubiegających się o ten tytuł uczelni. Ten zaszczytny tytuł – w połączeniu ze znaczącym dofinansowaniem - otrzymali:
- RWTH Aachen University
- Berlin University Alliance: Freie Universität, Humboldt Universität, Technische Universität Berlin
- University of Bonn
- Dresden University of Technology
- University of Hamburg
- Heidelberg University
- Karlsruhe Institute of Technology
- University of Konstanz
- Ludwig Maximilian University of Munich
- Technical University of Munich
- University of Tübingen
Przez następnych siedem lat uczelnie te otrzymywać będą dodatkowo od 10 do 28 mln euro rocznie. Łączna roczna kwota 148 mln euro pochodzić będzie w 75% z budżetu federalnego i w 25% z budżetu landów. W roku 2026 ponownie dokonany zostanie wybór najlepszych uczelni.
Aby ubiegać się o tytuł „uniwersytetu doskonałości”, uczelnia musiała wykazać się, że należy do co najmniej dwóch klastrów doskonałości, zaś grupa stowarzyszonych uczelni musiała wykazać się przynależnością do pięciu takich klastrów. Grupę taką tworzą właśnie trzy uczelnie berlińskie.
Warto zwrócić uwagę, że w komisji dokonującej wyboru aż 90% ekspertów pochodziło spoza Niemiec. W komisji zasiadali także federalny minister edukacji i badań oraz ministrowie edukacji wszystkich 16 landów.
Dodatkowe fundusze przeznaczone dla 11 wyselekcjonowanych uczelni to bynajmniej nie wszystkie pieniądze, jakie w Niemczech wspierają jakość badań naukowych. 40 akademickich uczelni otrzymuje dodatkowo po 1 mln euro rocznie dla młodych badaczy i doktorantów. Natomiast kolejne 385 mln euro rocznie trafia na badania do 57 klastrów doskonałości – wyłonionych w wyniku selekcji, której wyniki ogłoszono we wrześniu 2018 r.
Wystarczy dodać te kwoty i pomnożyć przez kilkuletnie okresy w jakich wybrane niemieckie uczelnie będą je otrzymywać by uświadomić sobie, że niemiecka inicjatywa doskonałości w badaniach wspierana jest co najmniej czterema miliardami euro.
KB